Zdarzył się tu wielki cud!

Tydzień upływa pod znakiem Chanuki, święta upamiętniającego zwycięstwo powstania Machabeuszy (167-160 p.n.e.) nad Seleucydami, oczyszczenie Świątyni Jerozolimskiej z kultu greckich bogów i ocalenie rodzimej kultury żydowskiej przed obcymi, helleńskimi wpływami. W obchodach tego święta w zaskakujący sposób miesza się afirmacja rodziny i afirmacja narodu, radość ze zwycięstwa militarnego, politycznego i kulturalnego z radością ze zwycięstwa Jedynego Boga nad greckimi bałwanami. Atmosfera przypomina nieco atmosferę bożonarodzeniową. To święto pełne ciepła i światła, którego w naturze brakuje w samym środku zimy. Najważniejszym elementem Chanuki jest chanukija - świecznik, na którym przez osiem kolejnych wieczorów rodzina zapala świeczki (codziennie o jedną więcej). Światło ma przypominać o cudzie, kiedy to po zdobyciu świątyni jerozolimskiej niewielka ilość czystej rytualnie oliwy paliła się zaskakująco długo, przez osiem dni. Chanukija przywodzi mi na myśl choinkowe lampki. Natomiast tradycyjne chanukowe jedzenie – pączki, placki ziemniaczane i wszelkie inne potrawy, smażone na oleju – kojarzy mi się z tłustym czwartkiem.
Nasza polsko-izraelska „rodzina rodzin” – tzn. my - stypendyści muzeum, rodziny, u których mieszkamy i nasi Izraelscy koledzy, spędziliśmy pierwszy chanukowy wieczór razem. Była kolacja, piosenki, świeczki, pączki, placki ziemniaczane, tradycyjne prezenty dla „dzieci” (nasza izraelska koordynatora, Cipi, zawsze zwraca się do nas per „dzieci”). Każdy z Polaków dostał chanukowego bączka – dreidla - i czekoladowe pieniądze. Bączek (taka zabawka, do kręcenia wkoło) ma hebrajską literkę na każdej ze ścianek (nun, gimel, hej i pe). To pierwsze litery wyrazów tworzących zdanie: „Nes gadol haja po” czyli „Zdarzył się tu wielki cud”. W diasporze zamiast literki „pe” na jednej ze ścianek bączka jest literka „szin” – „Nes gadol haja szam”, „Wielki cud zdarzył się tam”. Tam, czyli tu, w Izraelu. Niewinny bączek to ośmiu istocie gra hazardowa, polegająca na obstawianiu pieniędzy (oczywiście czekoladowych) na literkę, na którą bączek upadnie.
Podczas ośmiu dni Chanuki ludzie normalnie chodzą do pracy, a studenci na uczelnie. Tylko dzieci mają wolne w szkole. Choć w tym roku w Izraelu dzieci i tak mają wolne od kilkunastu tygodni, bo semestr jeszcze się nie zaczął ze względu na przedłużający się strajk nauczycieli. Powodem strajku są – jak to zwykle bywa – niskie płace. Nauczyciele akademiccy też strajkują i na większości wydziałów nie ma zajęć. Kampus TAU jest prawie pusty, a wczoraj cały teren uniwersytetu był w ogóle zamknięty, bo studenci – coraz bardziej sfrustrowani sytuacją – też postanowili zaprotestować i nie przyjść na uczelnię. Nasz wydział dla studentów z zagranicy nie strajkuje, więc mieliśmy normalne zajęcia, tylko, że w akademikach. Może z odległości wydaje się, że to bardzo miło, kiedy jest strajk, nie trzeba chodzić na zajęcia, nie ma kolokwiów, zaliczeń i egzaminów, ale nasi izraelscy koledzy są naprawdę zdenerwowani tą dziwną sytuacją zawieszenia: nie mogą nigdzie wyjechać na dłużej ani zaplanować sobie jakichś alternatywnych zajęć, bo nigdy nie wiadomo, kiedy strajk się skończy. Poza tym w Izraelu edukacja na poziomie akademickim jest płatna, więc pieniądze, które przeznaczyli na opłacenie szkoły tkwią zamrożone gdzieś na koncie uczelni. A w dodatku, jeśli cały semestr zostanie zawieszony (co jest bardzo prawdopodobne), wtedy cały kalendarz akademicki przesunie się o pół roku. Jestem ciekawa, jak ten problem zostanie rozwiązany…